Notariusz jest powołany do dokonywania czynności notarialnych, którym strony powinny lub pragną nadać formę notarialną. Czynności notarialne, dokonywane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego.
Do czynności notarialnych, zgodnie z art. 79 ustawy Prawo o notariacie, zalicza się:
- sporządzanie aktów notarialnych
- sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia
- sporządzanie poświadczeń
- doręczanie oświadczeń
- spisywanie protokołów
- sporządzanie protestów weksli i czeków
- przyjmowanie na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych
- sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów
- sporządzanie, na żądanie stron, projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów
- sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów
Przy dokonywaniu czynności notariusz powinien czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i interesów stron oraz innych osób, dla których czynność notarialna może spowodować skutki prawne. Notariusz jest zobowiązany udzielać stronom wyjaśnień dotyczących dokonywanych czynności. Akty i dokumenty powinny być sporządzane w sposób zrozumiały i przejrzysty. Za dokonanie określonych czynności notariusze pobierają taksę notarialną, której maksymalne stawki określa Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 roku (Dz.U.2020.1473 j.t.). Taksa notarialna to jedyne wynagrodzenie notariusza, stanowiące przychód kancelarii.
Notariusze pobierają również, a następnie odprowadzają na rzecz Skarbu Państwa i samorządów:
- podatek od czynności cywilnoprawnych
- podatek od darowizny oraz na rachunki właściwych sądów rejonowych:
- opłatę sądową od wniosków o wpisy w księgach wieczystych zawartych w aktach notarialnych.
Za dokonywanie tych czynności notariusze nie pobierają jakiegokolwiek wynagrodzenia.
Ponadto notariusze obliczają, pobierają i wpłacają na rachunki właściwych urzędów skarbowych podatek od towarów i usług (VAT) od pobranego wynagrodzenia – taksy notarialnej.
